ONVZ kijkt verder dan curatieve zorg, als het gaat om value-based healthcare. De zorgverzekeraar investeert ook in preventie. ‘Door mensen zo vroeg mogelijk te wijzen op risico’s, proberen we ze te verleiden om gezonder te leven’, zegt bestuurssecretaris Friso de Jong.
'Mondgezondheid is gerelateerd aan allerlei aandoeningen. Een tandarts zou veel meer kunnen doen op het vlak van preventie.'
‘Patiënten en kwetsbare groepen krijgen zelf steeds meer regie over hun leven. Daarnaast zie je dat ziekenhuizen hun behandelingen steeds beter afstemmen op de wensen van patiënten’, zegt Friso de Jong, bestuurssecretaris en woordvoerder van zorgverzekeraar ONVZ. ‘Een derde trend is dat zorg steeds meer aan huis wordt verleend. Direct toegankelijk voor de patiënt, met slim gebruik van data over leefstijl en gezondheid. Value-based healthcare faciliteert al deze ontwikkelingen. Maar dat gebeurt nu vooral binnen de context zorg, terwijl we er meer naar moeten kijken met preventie als insteek.’
Diabetes en hart
Aangezien ONVZ een landelijke verspreide populatie heeft van 475.000 verzekerden heeft en nergens regionaal dominant is, haakt de zorgverzekeraar selectief aan bij projecten rondom waardegedreven zorg. Bijvoorbeeld door het faciliteren van het zorgprogramma Mediq DiaCare van het Slingeland Ziekenhuis in Doetinchem, dat bestaat uit een beveiligd eHealth-platform, een app en educatie. Diabetespatiënten krijgen van hun behandelaar een bloedglucosemeter, die de gemeten waarden doorstuurt naar een app die de patiënt continu feedback geeft.
‘Ze zien daardoor welk effect hun gedrag of voedsel heeft op hun waarden, waardoor ze zelf de regie over hun ziekte kunnen vergroten en minder vaak naar het ziekenhuis hoeven. Dat is natuurlijk prettiger voor hen’, legt De Jong uit. De diabetesverpleegkundige in het ziekenhuis blijft betrokken bij het zorgproces, omdat ook deze alle informatie van de app binnenkrijgt, wat proactief handelen of coaching mogelijk maakt. Een ander voorbeeld is Hartwacht: innovatieve telemonitoring voor cardiologie-patiënten. Zij worden thuis gemonitord en gaan alleen naar het ziekenhuis wanneer hun meetwaarden daar aanleiding toe geven.
Mondgezondheid
Vorig jaar introduceerde ONVZ een aanvullende tandartsverzekering waarbij verzekerden een innovatieve tandenborstel van Philips krijgen thuisgestuurd, die via een app aanwijzingen geeft over verbetering van het poetsgedrag. Deze data kunnen ook worden gedeeld met de tandarts, die daardoor een beter beeld van het gebit krijgt. ‘Als heel Nederland met die tandenborstel poetste, zouden de zorgkosten kunnen dalen, omdat de mond een van de plekken is waar mensen de meeste infecties oplopen.’
Verminderde mondgezondheid is gerelateerd aan allerlei aandoeningen, zoals hartfalen en diabetes. Om die reden moet de tandarts een veel prominentere plek krijgen in de integrale gezondheidszorg, vindt De Jong. ‘Een tandarts ziet zijn patiënt minstens één keer per jaar, maar een huisarts alleen als je iets mankeert. Daarom zou een tandarts veel meer kunnen doen op het vlak van preventie.’
'De maatschappelijke opbrengst van zo’n heupproject weegt ruimschoots op tegen de kosten.'
‘Silent killer’
Bij de zorginkoop probeert ONVZ grotere verzekeraars met nieuwe contractvormen te volgen. ‘Wij zijn met de Santeon-ziekenhuizen een value-based healthcare traject gestart voor borstkankerzorg. Daarbij kijken we op basis van inhoudelijke indicatoren naar de uitkomsten van de geleverde zorg. Ook het beloningssysteem is daarop ingericht.’
ONVZ heeft een ruime blik. ‘Wij zijn ook geïnteresseerd in wegen om ziektes vóór te zijn. Dat doen we bijvoorbeeld door datamonitoring en feedback, bij groepen met een verhoogd risico op gezondheidsproblemen.’ In het project TOM (Thuis Onbezorgd Mobiel) werkt ONVZ in vijf regionale proefprojecten (Best, Houten, Vechtdal, Amsterdam Buitenveldert en Voorburg) samen met Nutricia, Philips en VeiligheidNL. Het doel is om ouderen langer thuis te laten wonen. Een bewegingsmonitor analyseert het bewegingsgedrag van de ouderen, probeert hun vitaliteit en mobiliteit te vergroten met beweeg- en voedingsprogramma’s en vooral de kans op vallen te verkleinen.
‘Van de groep ouderen die een heup breken, overlijdt een derde binnen een jaar. Dat is een van de grootste silent killers in de samenleving. Deelnemers doen daarom veertien weken lang een beweegprogramma, waarin ze met een fysiotherapeut werken aan spierkracht, balans en coördinatie. De maatschappelijke opbrengst van zo’n project weegt ruimschoots op tegen de kosten. Het programma vermindert niet alleen directe zorgkosten, maar de deelnemers ervaren ook minder eenzaamheid. Dit is dus een interessante business case voor zorgverzekeraars en gemeenten.’
Verleiden
ONVZ ondersteunt in Houten en in het Vechtdal (met Zilveren Kruis) ook samenwerkingsverbanden tussen eerstelijnszorg, ziekenhuizen, gemeenten, welzijnswerk en werkgevers. Deze samenwerkingsverbanden moeten de gezondheid van grote groepen burgers verbeteren. Dat kan bijvoorbeeld door stoppen met roken of het creëren van een gezondere (werk)omgeving. ‘Door mensen zo vroeg mogelijk te wijzen op gezondheidsrisico’s, proberen we ze te verleiden om gezonder gedrag te vertonen. Daarop moet je de zorg al vanaf de eerste lijn instellen. Niet alleen een pil voorschrijven om symptomen te bestrijden, maar kijken of je in samenwerking met andere partijen gedragsveranderingen kunt bewerkstelligen.’
Om dezelfde reden richt ONVZ zich ook op bedrijven die investeren in gezondheid op de werkvloer, en maakt de verzekeraar plannen en programma’s om hen daarbij te faciliteren. Monitoring van de resultaten en voortdurende terugkoppeling voor verbetering van de interventies zijn daarbij essentieel.